Có phải lúc nào lời chúc tụng cũng là những bó hoa tươi thắm và vô hại? Hay chính con người, vì quá mải mê đắm chìm vào hương thơm, thanh sắc của những bó hoa ấy mà dần đẩy ngã chính mình vào dốc của sự tự mãn, ngày càng lún sâu vào vũng bùn “thất bại” ? Những lời khen đôi khi sẽ giết chết bạn.
Đã bao giờ bạn cảm thấy bản thân mình thực sự rất vô dụng, yếu kém? Đã bao giờ bạn nghi hoặc chính mình, cho rằng mình là người thừa, kẻ khiếm khuyết về mọi mặt? Giữa bóng tối khu rừng mà ta nhấn chìm mình trong những suy nghĩ tiêu cực ấy; lời khen, hành động tán dương, chúc tụng tựa tia nắng ấm thắp sáng muôn hoa, cứu rỗi ta khỏi bờ vực của sự thất vọng. Dù chỉ là một chút thôi, sự công nhận của người khác tựa chất doping vô hình; kích hoạt sức mạnh tiềm ẩn khiến con người ta hưng phấn, tự tin và cảm thấy bản thân mình lấp lánh tựa vì sao sáng trên bầu trời.
Những lời khen đôi khi sẽ giết chết bạn
Trước tiên, nguyên nhân chủ quan xuất phát từ sâu bên trong bản tính của con người; như William Jame đã từng nói:”Nguyên lí sâu xa nhất trong bản tính con người là sự khao khát được tán thưởng”. Ai ai cũng mong muốn được chứng tỏ khả năng của bản thân mình; ao ước sự công nhận, thậm chí cao hơn là khen thưởng, ngưỡng mộ đến từ mọi người xung quanh. Chính vì vậy, khi được trao cho những bó hoa chúc tụng, con người ta cảm thấy mình thật có giá trị; họ mê man trong hạnh phúc lớn lao được mọi người yêu quý, khen ngợi mình.
Một cấp độ tiêu cực hơn của khao khát được tán thưởng, ấy chính là “hư vinh”. Con người vốn dĩ thích hư vinh mặc dù đôi khi họ không nhận ra điều đó; thế nên mới có câu: “Bả vinh hoa lừa gã công khanh”. “Bó hoa chúc tụng” khi được trao trong trường hợp này sẽ trở thành “chiếc bẫy ngọt ngào” mà biết bao con người muốn lao vào “sập bẫy”. Ngay giây phút này đây, họ chỉ muốn đắm chìm vào những “bó hoa đầy mật cám dỗ”; thích được vuốt ve, thỏa mãn, thích cảm giác mỗi ngày đều lâng lâng trong những lời chúc tụng. Chỉ cần là những lời khen có cánh; ta đều tiếp nhận nó với một trái tim ngây thơ rộng mở và không đề phòng. Có lẽ rằng, những lời khen ấy; giống như bài hát ru tuyệt vời đưa ta bay lên tận chín tầng mây.
Làm thế nào để không bị sa ngã trước những lời khen
Không một ai có thể phủ nhận rằng những bó hoa chúc tụng với sự thật tâm; chân cảm có ý nghĩa vô cùng lớn lao trong cổ vũ, khích lệ sự nỗ lực của con người.”Lời khen cũng giống như vàng và kim cương, đáng quý vì nó hiếm” (Samuel Johnson). Nếu con người ta biết trân trọng những lời khen; biến nó trở thành động lực để rèn luyện bản thân thì điều đó quả thực sẽ khiến cuộc sống thêm gắn kết và hạnh phúc.
Xem thêm bài viết: Câu hỏi phỏng vấn: “Điều gì làm cho bạn độc đáo?”
